Phát biểu tại Đại Hội Liên Đoàn Võ thuật xong tự nhiên thấy cái bài tham luận của mình cũng...hay
, bèn nhập kho làm của để dành.
Kính thưa chủ tịch đoàn;
Kính thưa quý vị quan khách;
Thưa Đại hội.
Có thể khẳng
định rằng, Liên đoàn Võ thuật Lâm Đồng kể từ khi thành lập đến nay đã luôn thực
hiện tốt ba chức năng chính của mình, đó là:
- Thứ nhất: Phát triển phong trào võ
thuật rộng khắp trong tỉnh như một môn thể thao đặc thù, góp phần rèn luyện sức
khoẻ cho người tập luyện.
- Thứ hai: Đóng góp đáng kể vào thành tích
thể thao của tỉnh nhà.
- Thứ ba: Góp phần rất hiệu quả trong việc
giáo dục nhân cách cho thế hệ trẻ, đặc biệt là tầng lớp học sinh trong các nhà
trường phổ thông.
Tôi đặc biệt
tâm đắc với vai trò thứ ba này của LĐVT.
Như chúng ta đều biết, hiện nay xu hướng bạo lực học đường đang gia tăng
gây ra những bi kịch đau lòng. Việc giáo dục đạo đức tư cách cho học sinh trong
các nhà trường đang là một vấn đề lớn được đặt ra cho toàn xã hội mà võ thuật
là một trong những phương tiện hữu hiệu.
Trong tham
luận này tôi muốn bàn đến việc “Phát triển võ thuật trong nhà trường nhằm góp
phần giáo dục nhân cách cho học sinh Lâm Đồng”.
1. Vì
sao cần đưa võ thuật vào trường học?
Võ hay võ thuật, trước hết là một môn thể thao, nhưng là môn thể
thao truyền thống. Nói võ là môn thể thao, bởi vì cũng như các môn thể thao
khác, toàn bộ kỹ thuật và quyền pháp của võ đều xây dựng trên nền tảng các
nguyên lý về tâm sinh lý và vật lý; nó giúp phát triển toàn diện con người,
giúp con người có được “Một tinh thần minh mẫn trong một thân thể tráng kiện”.
Là môn thể thao, nhưng võ khác với các môn thể thao đang tập
luyện tại trường. Các môn thể thao trong chương trình giáo dục thể chất hiện
nay (chạy, nhảy, ném tạ, nhảy cao, nhảy xa…) được lặp đi lặp lại hết cấp học nọ
đến cấp học kia, lại không được tạo điều kiện và trang bị kỹ thuật để nâng cao.
Kết quả là, người học nhàm chán, lại không có tác dụng rèn luyện tích cực. Gần
đây, có một số trường trong toàn quốc nhất là tại Hà Nội và TP HCM, đã mạnh dạn
đưa võ thuật vào trường học thay cho chương trình giáo dục thể chất khô khan và
nhàm chán. Và, chẳng có gì ngạc nhiên khi kết quả lại hấp dẫn người tập.
Một sự khác biệt nữa giữa thể thao và thể thao võ là, võ là một
môn thể thao đa dạng, đa năng, phong phú, và đáp ứng nhu cầu phát triển lành
mạnh của tuổi trẻ. Trừ các VĐV chuyên nghiệp, ít ai chịu bỏ tiền đăng ký học
môn chạy cự ly ngắn, cự ly dài; trong lúc lớp lớp tuổi trẻ đăng ký vào các lò
luyện võ. Nếu đối tượng của giáo dục là học sinh, là mỗi chủ thể học sinh, thì
sao không cung cấp cho các em môn học các em yêu thích mà lại bắt các em phải
học môn học người lớn nghĩ rằng các em thích?
Nói võ là môn thể thao truyền thống, vì nơi tập võ không phải là
bãi tập hay câu lạc bộ mà là võ đường, đạo đường; người Nhật gọi là dojo (jo là
nơi, do là đạo đức. Dojo là nơi trui rèn đạo đức, phẩm chất). Nói võ là môn thể
thao truyền thống, vì người dạy võ không phải là huấn luyện viên mà là ông
thầy, người tập võ không phải là hội viên mà là môn sinh. Nói võ là môn thể
thao truyền thống, vì võ còn duy trì nguyên vẹn truyền thống tôn sư trọng đạo,
lễ nghi, nề nếp, kỷ cương; là điều ở các sân tập thể thao, hay ngay cả các
trường học hiện nay hầu như vắng bóng. Sau cùng, nói võ là môn thể thao truyền
thống, vì võ không dừng lại ở chức năng rèn luyện sức khoẻ mà luôn vươn tới mục
đích sau cùng là “võ đạo” - giúp người tập hoàn thiện phẩm chất, đạo đức, phong
cách sống.
Đạo đức, đó là yêu tổ quốc, yêu đồng bào, hiếu để với cha mẹ,
tình nghĩa với thầy bạn, nhân ái với mọi người…Phẩm chất, đó là bao dung, cao
thượng, tự tin, đoàn kết, hiếu hoà, cần mẫn, ý chí vươn lên không ngừng…Phong
cách, đó là “Không thấy giàu mà ham, không vì nghèo mà đổi lòng, không trước
bạo lực mà sợ”, ung dung, trầm tĩnh…Phải chăng đó cũng là mục đích sau cùng của
giáo dục: dạy đạo làm người.
Thế đấy, là môn thể thao đa dạng, phong phú và hấp dẫn; đảm bảo
truyền thống tôn sư trọng đạo, lại có cùng sứ mệnh cao cả của sự nghiệp giáo dục.
Vậy tại sao không mạnh dạn đưa võ thuật vào chương trình giáo dục trong trường
học?
Cũng đừng quên, mục đích của võ thuật không chỉ rèn luyện sức
khoẻ, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, mà còn trang bị cho người tập kỹ năng tự vệ
chiến đấu, đặc biệt hun đúc sức mạnh tinh thần: bản lĩnh, niềm tin, ý chí, bất
khuất, kiên cường…Thử hình dung, một con người ốm yếu, mất sức đề kháng, liệu
con người ấy có thể tránh khỏi những tật bệnh, những cám dỗ của trần thế, để
sống an lành hạnh phúc được không?
Rộng lớn hơn, một dân tộc không có niềm tin, sức mạnh, khí tiết,
liệu dân tộc ấy có giữ được mình không, có tránh bị hoà tan trong xu thế giao
lưu, hội nhập, toàn cầu hoá cuồn cuộn như hiện nay không?
Đến đây ta có thể kết luận: Vì hạnh phúc của nhân dân, vì độc
lập và cường thịnh của đất nước, rất nên đưa võ thuật vào chương trình giáo dục
ở trường học.
2. Vì
sao võ thuật chưa được phát triển mạnh trong nhà trường
Một số nước trên thế giới như Hàn Quốc, Nhật Bản từ lâu đã đưa
võ thuật vào trường học và thực tế chứng minh là họ rất có lý. Ở ta vấn đề này
còn hết sức mới mẻ và thực ra chưa hoàn toàn được xã hội đồng tình. Một trong
những nguyên do là vẫn còn tồn tại những định kiến vô lối về võ
thuật.
- Với một số người, “Võ là đánh
nhau. Học võ chỉ để gây rối, đánh nhau”. Thực tế hoàn toàn ngược lại. Chính
những người không có võ, không có sức mạnh, không có niềm tin về mình, yếu
đuối, sợ sệt, tự ti mặc cảm… mới thích gây hấn, đánh nhau, như là bản năng sinh
tồn để chứng tỏ ta đây mạnh mẽ, ngon lành. Trong lúc, với những người có võ, có
sức mạnh, tự tin, tự tại, thì họ sẽ chẳng cần dùng đến bạo lực. Một bằng chứng
dễ thấy là trong các vụ việc gây gỗ đánh nhau, các vụ bạo lực học đường trong
tỉnh gần đây, không phát hiện có võ sinh của LĐVT Lâm Đồng.
- Và một số người, “Học võ chỉ vô bổ,
mất thì giờ, chẳng còn thời gian đâu để học văn hoá”. Họ không biết rằng, ngày
nay, mục đích cao cả nhất của võ thuật là giúp người tập sức khoẻ, chăm học và
học tốt, chăm làm và làm tốt. Ở Nhật, hầu hết các võ sư đều là những nhà doanh
nghiệp thành đạt. Ở Việt Nam,
không thiếu những võ sinh là học sinh sinh viên giỏi, những Huấn luyện viên là
bác sĩ, kỹ sư, tiến sĩ, giáo sư. Đã đành không học thì dốt, nhưng nếu chỉ biết
học và học quá sức thì trí óc sẽ căng thẳng, bảo hoà, trầm cảm, dẫn đến điên loạn,
cả cái chết.
- Một số người khác, “Con gái học võ để
làm gì? Con gái không nên học võ”. Họ quên rằng, võ trang bị cho người tập bản
lĩnh, tự tin, và những kỹ năng cần thiết để tự vệ trong những tình huống ngặt
nghèo. Mà nếu vậy thì con gái cần phải học võ hơn ai hết.
- Một số phụ huynh thắc mắc, “Học võ có
làm cho con họ lùn đi không?”. Đúng là có nhiều HLV võ thuật không được cao,
nhưng căn cứ vào đó để nói võ làm cho người tập lùn đi thì không đúng. Xin đừng
quên, cao thấp là kết quả của nhiều yếu tố cộng lại: gene, dinh dưỡng, môi
trường, tập luyện… Ngày nay, vô số những VĐV võ thuật Việt Nam cao đến hơn 1,8m. Không biết
rồi đây có phụ huynh nào lo lắng võ sẽ làm con em họ cao lên không? Mặt khác,
với võ thuật, cao thấp chỉ là cái vỏ bên ngoài, nó không quan trọng bằng đạo
đức, phẩm chất và tài năng của người đó.
- Lại có người, để biện minh cho sự yếu
mềm, nhu nhược của mình, đã không tiếc lời miệt thị võ. Trong mắt họ, “Võ vẽ”
là loại vô học, võ biền, vũ phu, mặt rổ mặt rạch, đâm cha chém chú…Nghĩa là
loại vứt đi. Cho nên chẳng lạ gì khi trong cuộc sống không thiếu những nhân
cách hèn mọn, sống cuộc đời chỉ biết luôn quỳ gối. Trong lịch sử, đã có thời
tồn tại quan niệm “Trọng văn khinh võ”, mà đó chính là thời “đất nước thiếu
người cầm thanh gươm nghìn cân ra trận”, tổ quốc thiếu đội hùng binh gìn giữ
biên cương.
3. Đưa
võ thuật vào trường học bằng cách nào?
3.1/
Cần tránh hai khuynh hướng:
- Một là: Để chương trình giáo dục thể
chất hấp dẫn người tập, nhiều trường đã tự ý “xé rào” - đưa võ thuật vào trường
học thay chương trình cũ khô khan và nhàm chán. Tuy xuất phát từ động cơ
tốt, nhưng tựu trung đó là chọn lựa mang tính tự phát, không có cơ sở lý luận,
không qua thực nghiệm và kiểm nghiệm; không đánh giá được tác dụng lâu dài về
mặt giáo dục. Ngoài ra, chọn lựa ấy còn không đúng luật, không đúng qui chế.
- Hai là: Dưới sức nặng của mối quan hệ
quen biết hay một thế lực nào đó, nhiều địa phương đã đưa một môn võ cụ thể vào
dạy đại trà trong một cấp lớp. Cũng như hành vi “xé rào” trên, đó cũng là một
quyết định cảm tính và thiếu trách nhiệm.
3.2/
Đưa võ thuật vào trường học, cần đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Một là: Đưa võ thuật vào trường học
như võ thuật là một trong các môn thể thao khác; tránh biến trường học thành võ
đường, tránh biến học sinh thành môn sinh, tránh biến võ thuật thành môn học
độc tôn dành cho mọi học sinh, mọi lứa tuổi.
- Hai là: Phải có lý luận (qua các hội
nghị khoa học), có thí điểm, có thực nghiệm, có kiểm nghiệm, có tổng kết đánh
giá, trước khi ra chủ trương đưa võ thuật vào trường học.
- Ba là: Phải trên cơ sở đáp ứng nhu
cầu, sở thích, năng khiếu của mỗi chủ thể học sinh; tránh ép buộc, tránh đại
trà.
Từ ba nguyên tắc trên, tất yếu phải đi đến
hình thức thành lập Câu Lạc Bộ: CLB Cờ vua, CLB Bóng đá, CLB Bóng chuyền, CLB
Điền kinh, CLB Võ cổ truyền, CLB Karate, CLB Nhu đạo, CLB Taekwondo, CLB Kiếm
đạo, CLB Vô Vi Nam, v.v…Qua đó, mỗi học sinh có thể chọn lựa môn thể thao
theo nhu cầu, sở thích và năng khiếu của riêng mình. Đây là mô hình giáo dục
thể chất trong trường học mà các nước tiên tiến như Nhật, Mỹ, Pháp, Anh…đang áp
dụng một cách hữu hiệu.
3.3 Một số vấn đề nảy sinh
Đưa võ thuật vào trường học nói riêng và áp dụng mô hình CLB cho
chương trình giáo dục thể chất nói chung, tất nhiên không thể không có những
vấn đề. Ví dụ, sau đây là ba vấn đề cơ bản.
- Trước hết, đòi hỏi nhà trường phải
đầu tư cơ sở vật chất nhiều hơn cho chương trình giáo dục thể chất.
- Với nội dung võ thuật, làm thế nào có
đủ thầy để đáp ứng cho nhu cầu của người học.
- Đánh giá kết quả môn giáo dục thể
chất như thế nào?
Tuy thế, đó không phải là những vấn đề không thể giải quyết, nếu
chúng ta thành tâm tiếp thu kinh nghiệm của những nền giáo dục tiên tiến.
******
Cuối cùng, tôi muốn liệt kê một số
thông tin sau:
-
Hôm qua
15/4/2011, tôi đưa cụm từ “đưa võ thuật vào trường học” vào Google thì có 797000
kết quả (0,22giây):
-
Gần đây Bộ
GDĐT có chủ trương đưa các môn thể thao dân tộc trong đó có Vovinam, các môn võ
khác cũng được khuyến khích. HKPD lâu nay đã có các môn võ thi đấu: Taekwondo,
Karatedo, Judo. Năm nay lần đầu tiên sẽ có thể có Vovinam;
-
Trên Tuoitreonline
Thứ Ba, 05/04/2011 có đăng tin sau đây:
“Dạy
võ tự vệ cho học sinh ở Q.1
TT
- UBND Q.1, TP.HCM vừa triển khai kế hoạch dạy võ tự vệ cho học sinh lớp 8 và
lớp 9 tại các trường trung học trên địa bàn quận. Theo đó, học sinh sẽ được
huấn luyện miễn phí một số kỹ năng phản xạ, tự vệ như: chống lại các đòn đấm,
đòn chặt; tập kỹ thuật chân, kỹ thuật đỡ, kỹ thuật mở khóa tay; tập tấn pháp di
chuyển...
Khóa
học sẽ diễn ra vào thứ bảy, chủ nhật và kéo dài trong 10 tuần tại sân các
trường trung học hoặc Trung tâm Thể dục thể thao Q.1”;
-
Tại Lâm Đồng
một số môn võ đang phát triển trong nhà trường như Vovinam, Karatedo,
Taekwondo…Con số hàng ngàn võ sinh tăng thêm trong báo cáo chính là do các CLB
trong trường học. (Chỉ tiêu 5500 võ sinh vào cuối nhiêm kì là hoàn toàn khả
thi). Gần đây Sở GDĐT Lâm Đồng cũng đã có đợt tập huấn cho GV thể dục các
trường môn Võ VVN.
Những điều liệt kê trên đây cho thấy việc đưa võ thuật vào trường học
gần đây ngày càng được chú trọng. Vấn đề vĩ mô cần tính tới là cách làm sao cho
hợp lí và hiệu quả. Còn với riêng LĐ VT LĐ chính là sự chuẩn bị con người cũng
như một chương trình huấn luyện hợp lí.
Chúng ta cùng hi vọng rằng, trong nhiệm kì mới 2011-2016 của LĐVT sẽ
cùng ngành Giáo dục có những bước tiến mới trong việc đưa Võ thuật vào nhà
trường. Được như thế, võ thuật sẽ có cơ hội không những nâng cao số lượng người
tập mà quan trọng hơn nhiều, góp phần hoàn thiện nhân cách lẫn thể lực cho học
sinh, những người chủ tương lai của đất nước.
Xin trân trọng cám ơn và chúc Đại Hội
thành công tốt đẹp.
Và ĐH đã thành công ngoài sức tưởng tượng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét